Hasta yatak banyosu, temizlik ve tedavi edici amaçlarla yapılmaktadır. Tedavi için yapılanlarda, hekimin tavsiye ettiği ilaçlar kullanılır. Temizlik amacıyla yapılan yatak banyosu, hastanın yatakta kaldığı sürede, kişisel hijyenini sürdürmek için yapılır.



Hasta Yatak Banyosunun Gerekli Olduğu Durumlar

- Şuursuz hastalarda,

- Yaralanmalarda,

- Büyük ameliyatlardan sonra

- Hastanın akut hastalıkları takiben yatağa bağımlı olduğu durumlarda

Yatak banyosunun iki uygulama şekli olmasına karşın, ilkeler değişmez.

Hasta Yatak Banyosunda Kullanılan Araç ve Gereçler

- Büyük küvet içinde 40°C su

- Tarak, el fırçası, makas,

- Kapalı kap içinde ısısı daha yüksek su,

- Tentürdiot, alkol %96

- Sabunluk içinde sabun,

- Kova, toz bezi,

- İki adet sabunlama bezi

- Yatak takımları,

- Hastanın havlusu, Banyo havlusu,

- Hastanın iç çamaşırı,

- Sürgü, ördek ve örtüsü

- Deri bakımı malzemeleri

Hasta Yatak Banyosu Yöntem-1

Yatak banyosunda 1. yöntemde uygulanan işlemler şunlardır;

- Banyo için gerekli malzemeler hazırlanmadan önce ve hazırlandıktan sonra eller yıkanır.

- Malzeme tepsi ile getirilir ve etajere yerleştirilir.

- Hastanın mahremiyet hissine saygı gösterilir.

- Açık pencere, kapı vs. kapatılır.

- Oda ısısı 25°C ayarlanır.

- Banyo esnasında hava cereyanı olmamasına dikkat edilir. Hava akımı hastanın hızla soğumasına ve terin buharlaşmasına sebep olur. Bu, özellikle yaşlı hastalarda ve anestezi alanlarda daha ciddi durumlar ortaya çıkarır.

Bu yöntemde şu işlemler yapılır;

- Hastaya, yapılacak uygulama açıklanır, işbirliği sağlanır.

- Hemşire ya da hasta bakıcı, hem kendi ve hem de hastanın vücut mekaniğine dikkat eder.

- Sürgü verilir (Dolaşım hızlanması nedeni ile uygulama sırasında idrar oluşur).

- Hasta tamamen soyularak, banyo battaniyesi örtülür. Yatak takımları gevşetilir,

yalnızca hastanın üstünde üst çarşaf kalır.

- Diş fırçalama ve ağız bakımı yapılır.

- Başının altında tek yastık bırakılarak hasta yatağın yakın tarafına alınarak rahatlatılır. Gerekirse yatak başı yükseltilir.

- Sabah tuvaletinde olduğu gibi yüz silinir.

- Küçük dairesel hareketlerle aksilladan başlanarak önce uzak taraf, sonra yakın taraf

kol ve eller silinir. Hasta kullanıyorsa deodorant, pudra vb. sürülür.

- Uzak taraf kol aksilladan (koltuk altından) başlanarak küçük dairesel hareketlerle, eller

silinir. Gerekirse tırnaklar kesilir.

- Havlu, zayıf hastada uzunlamasına, göğüs ve karnını örtecek şekilde, şişman hastada

ise genişlemesine göğsü örtecek şekilde yerleştirilir.

- Sabunlama bezi ile havlunun altından, yine uzaktan yakına ve yukarıdan aşağıya doğru temizlenir, kurulanır. Şişman ve kadın hastalarda göğüs altlarına ve aralarına özellikle dikkat edilir.

- Hastanın sırtı çevrilerek, enseden ilyelere kadar olan bölge üstüne havlu örtülerek, havlu altından silinip kurulanır.

- Masaj yapılır.

- Hasta tekrar sırtüstü çevrilir. Genital organlarını temizlemek üzere sabunlama bezi hastaya verilerek, sabunlanması ve temizlenmesi sağlanır veya bu işlem hemşire ya da hasta bakıcı tarafından yapılır.

- Küvetteki su dökülerek temiz su konulur ve sabunlama bezi değiştirilir. Uzak taraf bacak altına havlu yerleştirilir, venöz dolaşıma dikkat edilerek silinir, kurulanır. Aynı işlem yakın tarafa da uygulanır.

- Ayaklar ayak banyosunda olduğu gibi temizlenir.

- Hastanın temiz iç çamaşırları giydirilir. Yatak takımları değiştirilir. Hastanın saçları sabah tuvaletinde olduğu gibi taranır.

- Hasta rahatlatılır, perde paravanası açılır. Üşümemesi için bir müddet yataktan çıkmaması hastaya önerilir. Bir isteği olup olmadığı sorularak, malzemeler toplanır ve bir defada götürülür. Malzemeler yıkanıp kurulanıp kaldırılır. Eksilenler tamamlanır.

- Yapılan uygulamanın saati ve gözlemler kayıt edilir.

Hasta Yatak Banyosu Yöntem- 2

- Yüz ve göğüs temizliği birinci uygulamada olduğu gibidir.

- Hasta sırt üstü yatmaya devam eder, arkasına çevrilmeden önce uzak taraf bacak, daha sonra yakın bacak temizlenir, banyo havlusu ile kurulanır. Hastanın vücudunun ön yüzü temizlendikten sonra, küvetteki su ve sabunlama bezi değiştirilir.

- Hasta çevrilerek sırtı silinir ve masaj yapılır. Hasta döndürülerek bez sabunlanır ve genital bölgesini temizlemek üzere hastaya verilir. Hemşire ya da hasta bakıcı bu arada malzemelerini toplar. Hasta ile ilgilenmemelidir. (Kendisi yapabilen hastada) Aynı bölge kurulanır.

- Malzeme temizliği ve kayıt ilk yöntemde olduğu gibidir.